ŚWIERCZKOWIACY![]() Potem wystąpili przed mikrofonami Polskiego Radia, co wówczas było sporym wyróżnieniem. Ale nawet to nie wróżło, że ten zespół będzie zaczątkiem czegoś dużego. W październiku 1959 roku pojechała w 40-osobowej grupie do Jugosławii, gdzie bardzo się spodobała. Wtedy to kierownik Domu Kultury Jerzy Szawica i kierownik muzyczny - Kazimierz Ożga postanowili powołać zespół pieśni i tańca. Zgłosiło się 40 osób, które ćwiczyły układy choreograficzne pod okiem Stanisławy Minicz. Premiera programu "Świeć miesiączku" odbyła się 1 marca 1964 r. w auli Technikum Chemicznego. Scenografię opracował Jerzy Kotaś, a muzycznie przygotował występ Kazimierz Ożga. To był wielki sukces, nie tylko lokalny, bo wkrótce "Świerczkowiaków" zaproszono z koncertami do innych miast, a nawet do telewizji. Następny program "jak się człowiek śmieje to się dobrze dzieje" jeszcze był przygotowany przez Ożgę, aleod 1965 roku kierownictwo muzyczne i artystyczne przejął Andrzej Radzik. Bożena Niżańska zajęła się choreografią, a Mieczysław Stach opracowaniem wokalnym. ![]() Poziom artystyczny i - co tu ukrywać - spora sława tego amatorskiego przecież zespołu sprawiły, że w 1968 zaproszony został na IV Krajowy Festiwal Piosenki w Opolu i wystąpił w koncercie "Śpiewy i Śpiewki" transmitowanym przez Interwizję. Ważny egzamin przeszli "Świerczkowiacy" przed komisją ocen artystycznych Ministerstwa Kultury i Sztuki w 1969 r. Wysoka ocena otworzyła im drogę na międzynarodowe festiwale. W 1970 roku, kiedy zespół liczył już 50 osób, a do swego repertuaru, jeszcze szerszego, włączył suity mołdawskie i ukraińskie w programie "U naszych przyjaciół". Na międzynarodowym festiwalu folklorystycznym w Haskowie (Bułgaria) "Świerczkowiacy" wyróżnieni zostali za najlepszy program zagraniczny. Wyjątkowym wydarzeniem artystycznym było widowisko "Wesele w Ojcowie". Opracowane w 1971 r., które tak się spodobało, że dzięki niemu zespół wyjechał na długie tournee zagraniczne do Hiszpanii, Francji i Szwajcarii. Sława i częste wyjazdy zagraniczne sprawiły, że do zespołu zgłaszało się coraz więcej chętnych. W 1972 roku liczył on już 120 osób, które ćwiczyły i występowały w grupach dziecięcych, młodzieżowych i dorosłych. Ale rok wcześniej zmienił się choreograf, przyszedł Zbigniew Pieńkowski, zaś nauką śpiewu zajęła się Anna Juchniewicz. ![]() Od 1973 roku zespołowi przygrywała 11-osobowa orkiestra, dyrygował Andrzej Radzik. Kapela, dotąd oddzielny zespół, również włączony został do "Świerczkowiaków". Po kolejnych podróżach koncertowych do Belgii, Niemiec, Jugosławii zaszły następne zmiany. W 1974 Eugeniusz Sitko został kierownikiem kapeli i chórmistrzem, a nowym choreografem Wanda Zach. Ona właśnie, przygotowała opracowanie tańców narodowych: poloneza, mazurka i krakowiaka. Zaś Antol Kocyłowski wprowadził do repertuaru zespołu "Suitę pieśni i tańców Lachów Sądeckich" oraz "II suitę rzeszowską". W tym czasie mówiono, że "Świerczkowiacy" to grupa eksportowa. Dlatego tak wielu chętnych chciało do niego należeć. Ale tylko 40 z ponad setki członków tworzyło reprezentacyjny zespół, który nadal wyjeżdżał na zagraniczne występy. W 1975 roku byli w Jugosłewii i w Związku Radzieckim, w 1977 objeżdżają Węgry, Bułgarię, Jugosławię i Niemcy. Poziom zespołu z Mościc dostrzegło Ministerstwo Kultury i wytypowało go na kolejne festiwale zagraniczne. W Belgii zdobyli "Świerczkowiacy" nagrodę za najlepszy program zagraniczny, w Holandii "Srebrną plakietkę". Wkrótce potem siedem par doświadczonych tancerzy postanowiło odejść z zespołu. Musieli zastąpić ich młodsi, którzy szybko dorównali do wysokiego poziomu. Do roku 1979 "Świerczkowiacy" byli znów scementowanym zespołem. Przygotowali nowy program z trzecią już suitą rzeszowską, wiązanki melodii i przyśpiewek z Powiśla Dąbrowskiego. Wyjechali w daleką podróż do Hiszpanii. Zaprezentowali się tam wspaniale, pokazując temperament i poziom artystyczny który przypadł do gustu gospodarzom. W 1982 Ministerstwo wysłało ich ponownie na dwa festiwale do Hiszpanii - w El Ferrol i w Barcelonie. ![]() Druga połowa lat osiemdziesiątych była bardzo pracowita i zarazem pomyślna dla zespołu. Dość wspomnieć, że w 1988 roku liczył on 148 członków, a i tak najbardziej uzdolnieni spośród wielu zgłaszających się. Obok głównego "dorosłego" zespołu artystycznego powstał dziecięcy, złożony z 47 uczniów szkół podstawowych. Wojewódzka Rada Narodowa nadała "Świerczkowiakom" tytuł "Reprezentacyjnego Zespołu Pieśni i Tańca Ziemi Tarnowskiej". Niezapomniane wrażenie przyniosła daleka podróż z koncertami do Algierii w 1986roku. Pierwszy raz mościcki zespół pokazał nasz folklor w Afryce. W tym samym roku i w 1988 jeszcze koncertował na Węgrzech, odwiedził Żytomierz na Ukrainie. Jeszcze ciekawszy był drugi wyjazd do Afryki w 1989, na festiwalu w Libii występowali "Świerczkowiacy" najpierw w Trypolisie, a potem w antycznej miejscowości Sabrala. Wcześniej jednak zespół zaprezentował się na prestiżowym festiwalu folklorystycznym w Szeged na Węgrzech. Ale już wyjazd w 1991 roku na Zachód był prawdziwym tournee. Najpierw udział w festiwalu Międzynarodowej Federacji Festiwali Folklorystycznych CIOFF w holenderskiej miejscowości De Steeg, wkrótce potem wyjazd do Viveiro w Hiszpanii, by w drodze powrotnej znów zawitać do Holandii i Niemiec, gdzie koncertowali w Dniach Padethon w Saltzcoten. Europejska renoma "Świerczkowiaków" była powodem zaproszenia ich przez CIOFF na koncerty podczas Światowej Wystawy Kwiatów "Floriada", które odbywały się w 1992 r. w Zoetermeer koło Rottedamu. Jesienią 1992 roku, po wielu latach pracy, odeszła na emeryturę Wanda Zach - wspaniły pedagog i choreograf. ![]() Potwierdzeniem tej pozycji było zdobycie w 1993 r. ex equo 4 miejsca na najsłynniejszym festiwalu folklorystycznym w Dijon (Francja), w którym uczestniczyło 20 zespołów. W 1994 zmienił się choreograf: Honoratę Kowalczyk zastąpiła Kinga Żmuda (wychowanka "Świerczkowiaków").Rok 1995 zespół zamknął bilansem 25 koncertów, z czego 10 za granicą, m.in. na festiwalu w Aydin (Turcja). Rzadko wspomina się, że "Świerczkowiacy" dali niezliczoną ilość koncertów w Tarnowie i okolicy, a od swego powstania wystąpił w 89 miastach Polski... Dziś Zespół Pieśni i Tańca "Świerczkowiacy" liczy 56 członków, zaś orkiestra kameralna, która mu towarzyszy - 11 członków. Kierownikiem nadal jest Andrzej Radzik. |